<img src="https://images.aposto.com/2025/1/5/1739537327933.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.01" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><span fr-original-class="customBullet" fr-original-style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block;" style="font-size: 24px; line-height: 12px; vertical-align: middle; display: inline-block; box-sizing: border-box;">•&nbsp; İnci Eviner, Avusturya'da: İnci Eviner, Avusturya’nın Linz şehrinde bulunan Lentos Kunstmuseum’da düzenlenen Touch Nature başlıklı grup sergisinde.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ne zaman? 18 Mayıs'a kadar açık.</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Not almalı: Antroposen Çağı’nın etkilerini inceleyen sergi, uluslararası sanatçıların politik, ekonomik, ekolojik ve insani krizleri ele alan eserlerine yer veriyor. Sergiye katılan sanatçılar, yaşanan sorunları belgelemenin ötesine geçerek doğayla daha saygılı bir ilişki kurmanın yollarını arayan ütopyalar tasarlıyor.</li></ul>

Aposto Sanat

<img src="https://images.aposto.com/2025/0/6/1737212428287.png" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="1.52" width="550" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h1 fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dünyanın ölümüne ve yeni bir dünyaya dair: 'Dünya Burada Bitsin'</h1>Dünya Burada Bitsin sergisinde zamanın, mekanın, hatırlamanın dili; buğdaya, yosuna, taşa, pasa, nehre, ağaca, hayvana, açılıyor. Sergi, şiir ile performansı biraraya getirerek farklı alanların ve disiplinlerin kesişimselliğine vurgu yapıyor, sınırları aşıyor; neredeyse aktivist bir sergi hâline geliyor.Yazı: Deniz Gündoğan İbrişimDünyanın çöküşüne, ekolojik krize dair yankılar, her geçen gün derinleşiyor ve etkisi giderek daha güçlü hâle geliyor.&nbsp;Antroposen çağı, ekolojik krizin temel sorumlusunun insan olduğunu vurgulayan bir dönemi simgeliyor. Canlılık ağındaki çeşitliliğin hızla yok oluşundan bireysel düzeydeki sömürüye kadar pek çok açıdan ele alınması gereken bir krizle karşı karşıyayız.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Bu çağ, aynı zamanda insanın kendisini ne zaman bu kadar merkezî, ayrıcalıklı ve egemen bir varlık olarak konumlandırmaya başladığını da sorgulayan bir dönemin adı. Bu soruya yanıt ararken yalnızca Aydınlanmacı dualiteleri reddetmekle kalmıyor, insan olmayan varlıklarla ve doğayla kurduğumuz ilişkileri yeniden anlamanın ve öğrenmenin yollarını keşfetmeye çalışıyoruz.</li></ul>Tükenişin ve eko-adaletsizliğin çığlıkları dünyanın dört bir yanından yükselirken felsefenin derinliklerinde&nbsp;yeni insan tasarımları ve yeni dünya anlatıları da filizleniyor. Yalnızca insan değil, insan olmayanlar da sesini, acısını ve çoğu zaman kabul görmeyen yasını duyurmaya çalışıyor; birarada var olma, hayatta kalma isteğini haykırıyor.&nbsp;Burada ilişkisellik ve yoldaşlık kavramları etrafında yeni bir dil ve yaşam pratiği kurmak, milliyetçi, cinsiyetçi, türcü sınırları sorgulamak ve onları aşmaya çalışmak ise son derece elzem görünüyor. Doğa ile tüm canlılar arasında örülen, birbirini besleyen dokuyu yeniden keşfetmek,&nbsp;insan ile doğa arasındaki kadim bağları&nbsp;yeniden var etmek için hakiki ve ilişkisel bir çaba gerekiyor.&nbsp;Zira hiçbirimiz tek başımıza var olamayız; hiçbir varlık tek başına var olamaz. Tüm varoluş, ilişkiler ağında kök salar. Bu bağlantılar, insan ilişkilerinin ötesine uzanır; hayvanlar, bitkiler, manzaralar ve inorganik maddeler—her biri kendine özgü bir etkiye, failliğe sahiptir. Bu varlıklarla karşılıklı bakım ilişkimiz, onların da bizi nasıl desteklediğini ve beslediğini gösterir.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dünya burada bitsin</h2>Kadıköy’deki Hasan Sarıtaş Galerisi'nde 25 Ocak'a kadar devam eden Dünya Burada Bitsin, bu ilişkiselliği ve meydan okumayı merkezine alan, dünyanın sonuna dair derin bir eko-poetik anlayışı öne çıkaran bir sergi.&nbsp;Sergi, Kıbrıs çağdaş sanatının önemli isimlerinin eserleriyle, şair Emel Kaya’nın 2024’te Everest Yayınları’ndan çıkan Dünya Burada Bitsin&nbsp;adlı şiir kitabı arasında poetik ve politik bağlamda çokyönlü ağlar örüyor. Aynı zamanda doğayı tıpkı Donna Haraway’in söylediği gibi "ortak bir inşa" olarak yeniden ve daha bütünsel düşünmemizi sağlıyor. <p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#0000ff" color="#ffffff" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#0000ff !important;color:#fafbfc !important" href="https://aposto.com/s/dunyanin-olumune-ve-yeni-bir-dunyaya-dair-dunya-burada-bitsin?a=customButton" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(0, 0, 255) !important; color: rgb(250, 251, 252) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">YAZININ DEVAMI</a>

Dünya Burada Bitsin sergisinde zamanın, mekanın, hatırlamanın dili; buğdaya, yosuna, taşa, pasa, nehre, ağaca, hayvana, açılıyor. Sergi, şiir ile performansı biraraya getirerek farklı alanların ve disiplinlerin kesişimselliğine vurgu yapıyor, sınırları aşıyor; neredeyse aktivist bir sergi hâline geliyor.

Dünyanın ölümüne ve yeni bir dünyaya dair: 'Dünya Burada Bitsin'

WWF-Türkiye, İklim ve Enerji Uzmanı: Sırça Sare Göğüşİklim krizinin etkilerinin doğamızda, yaşamımızda ve ekonomimizde giderek artan ölçekte hissedildiğinin inkâr edilemeyeceği bir döneme girdik. Bu krizle mücadelede atılması gereken adımların aciliyetinin ve kapsamının bilincinde olmak, varoluşsal bir sorumluluğu ve hak arayışını da beraberinde getiriyor.&nbsp;“İklim bilinci” olarak adlandırdığım bu farkındalığın ve duyarlılığın artması elbette olumlu bir gelişme. Ancak&nbsp;Antroposen Çağı'nın nesli her ne kadar daha bilinçli, içgörülü ve bütünsel bir perspektifle yola devam etse de yeri geldiğinde, aslında belki de tam bu yüzden, karamsarlığa kapılmaktan ve çaresizlik hissinden muaf değil.&nbsp;Bir yandan baktığımızda 1992 yılında Rio Dünya Zirvesi'yle başlayan, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'yle vücut bulan ve Kyoto Protokolü’yle devam eden küresel iklim rejimi, 30 yılın ardından çok daha farklı bir konumda. Değişen iklimin doğal bir biyofiziksel süreç ya da iklim değişikliği söylevinin bir aldatmaca/kurgu olup olmadığının tartışıldığı günler neyse ki geçmişte kaldı.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2022/2/1/1647869167354.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.94" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Alara Civelek,&nbsp;Paris İklim Anlaşması Türkiye tarafından onaylamadan önce<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Paris Anlaşması’yla inşa edilen yeni iklim düzeni ve bununla eş güdümlü giden biyolojik çeşitlilik ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri doğru yolda olduğumuzun ve kritik gelişmeler kaydettiğimizin göstergeleri. Ancak yine de bazen yaşanan gelişmeler pusulamız olması gereken bilim temelli, kapsayıcı ve sürdürülebilir yaklaşıma zıt düşebiliyor. Geçtiğimiz haftalardan bu yana içinden geçmekte olduğumuz süreç, bu duruma bir örnek niteliğinde.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Bilim temelli, kapsayıcı ve sürdürülebilir yaklaşım nerede? </h2>🚨 Tamamlanan İklim Şûrası’ndan Türkiye’nin 2053 yılında net-sıfır olma hedefi doğrultusunda anlamlı, iddialı, rasyonel ve katılımcı bir strateji ve eylem planı çıkması amaçlanırken gerek süreç gerekse alınan tavsiye kararlar hayal kırıklığı yarattı. Emisyon azaltımında ivedilikle ele alınması gereken kömürden çıkış politika ve eylemlerine dair bir adım atılmamasının yanı sıra enerji sepetine gaz ve nükleeri eklemeyi öngören yaklaşım öne çıkan en çelişkili kararlar oldu.🚨 Kömürü içeren ekonominin bir seçenek olmadığının genelgeçerliğine rağmen “kimseye ait olmayan ve herkese ait olan” zeytinliklerin madenciliğe açılmasına izin veren yürütme kararı toplumu tabiri caizse afallattı.🚨 Yapılan yeni bir düzenlemeyle Türkiye’de yerli ve temiz elektrik üreticilerinin ithalata dayalı ve daha pahalı kömür ve gaz üreticilerine piyasayı dengeleme amacıyla “destekleme bedeli” ödemesinin şart koşulması, yenilenebilir enerji sektöründe endişeye neden oluyor.🚨 Ukrayna-Putin çatışmasının jeopolitiği neticesinde oluşan yaptırım gündemi ve şiddeti artmaya devam eden enerji piyasalarını, bunun neticesinde de enerji politikalarını doğrudan etkiledi. Enerji bağımsızlığı adına kömürden çıkış taahhüt ve eylemlerinin askıya alınması, 2030 yılında emisyonlarını %55 azaltmayı öngören Avrupa Birliği ülkelerinin bu hedefe ulaşmasına balta vurabilecek potansiyelde.IPCC raporu:&nbsp;Bu gündem yoğunluğunda göz ardı edilen yeni bir <a fr-original-style="" href="https://www.ipcc.ch/report/sixth-assessment-report-working-group-ii/" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">IPCC raporu</a>, iklim değişikliği risk ve etkilerinin yıkıcı boyutunu, bunlara uyum kapasitemizi ve bunun sınırlarını değerlendirirken şimdiye kadar yaptığı en net uyarıyla şimdi harekete geçmemiz gerektiğini söylüyor.<img src="https://images.aposto.com/2022/2/1/1647869722738.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.82" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Duru Barbak, 6 Kasım 2021'de gerçekleşen İklim Grevi'nde<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;"><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Gelişmeleri duyunca sen de karamsar hissediyor musun?</h2>Yaşanan bu gibi gelişmeleri anlamakta zorluk çekmek ve kabul etmekte direnmek aslında son derece doğal. Önüne geçemediğimiz olaylar ve dönemler arttıkça refleks olarak verdiğimiz tepkilerin ve hissettiklerimizin giderek artan olumsuzluğu da karamsarlık, öfke, çaresizlik, adaletsizlik, aidiyetsizlik hisleri. Hatta panik, stres, anksiyete ve depresyon durumu.&nbsp;Bu duygudurumun altında yatan çeşitli ve birbiriyle ilişkili faktörler var:🌡 Şimdiden deneyimlediğimiz ve gelecekte artan ölçekte maruz kalacağımızı bildiğimiz iklim risk ve etkilerinin neden olduğu belirsizlik,🌡 İklim değişikliğinin tetiklediği etkilerle şiddeti ve sıklığı artan sel,&nbsp;yangın,&nbsp;kuraklık gibi felaketlere karşı duyulan kaygı ve korku,🌡 Küresel sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sınırlandırmak için daralan vakit,🌡 Atılması gereken adımların gün gibi ortada olmasına rağmen maruz kaldığımız politik ve ekonomik atalet,🌡 Maddi ve manevi kaybettiklerimiz ve yerine koyamayacaklarımız için duyduğumuz yas,🌡 Doğa ve varlıkların asli, özden gelen (intrinsic), paha biçilemeyecek değerine ve bunların kayboluşuna duyduğumuz hassasiyet,🌡 Daha geniş perspektifte toplumsal, siyasal, ekonomik ve ekolojik paradigma değişimini gerektiren sistemsel çıkmazların neden olduğu, çağımızın hastalıklarının başında gelen varoluşsal depresyon iklimiyle psikiyatri dünyasına yeni bir tanısal açılım katan iklim-depresyonu (iklim değişikliği kaynaklı depresyon).<img src="https://images.aposto.com/2022/2/1/1647892533511.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.54" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Extinction Rebellion Turkey'den gerçeğin teknesi<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">#HakkımVar:&nbsp;İklim bilinçli bireyler için öfkelenmemek, karamsarlığa ve çaresizliğe kapılmamak bazen işten değil. Aksine bunları tecrübe etmek de bir hak. “Bu da mı iklim?” sorusuna yılmadan “Evet, her şey iklim ve iklim her şey!” demenin de bir hak oluşu gibi. Antroposen Çağı'na denk gelmek neslimizin ortak kaderi olsa da iklim bilincini ve mücadelesini bu neslin her kuşağına yaymanın güdümlü, meşru ve zamansız bir hak arayışı olması gibi.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">İklim bilinci ve mücadelesini neden her kuşağa yaymalıyız?</h2>Sektörler, disiplinler ve uluslar üstü bir gerçeklik olan iklim değişikliği bambaşka bakış açılarını, coğrafyaları ve hayatları birleştiren bir olgu. Ve iklim krizine karşı verdiğimiz mücadelede bunu kendimize ve birbirimize hatırlatmak; bu arayışında yalnız olmadığını görmek; duygularında biricikken dünyayla bir olabileceğini hissetmek; umut bulmak ve umut vermek; aidiyet hissini, dayanışma ruhunu, birlikteliğin gücünü deneyimlemek; iyileşebilmek, iyi kalabilmek ve iyileştirebilmek; dünya, doğa ve tüm türler, her şeyden önce de kendin için arkanda ben varım, biz varız — arkanda iklim bilinçli nesil var!🌏 Yazarın notu: Bu yıl&nbsp;26 Mart Cumartesi günü <a fr-original-style="" href="https://www.dunyasaati.org" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Dünya Saati Dönüşüm Saati</a> diyor ve buluşuyoruz. Seni de aramızda görmek istiyoruz.

Angst

"İklim birleştirir, iklim güçlendirir, iklim iyileştirir," diyerek Antroposen Çağı'nda iklim krizini deneyimlemek üzerine.

DÜNYA SAATİ 2022

Geçtiğimiz günlerde Ankara Büyükşehir Belediyesi çevre konusunda sevindirici bir adım attı. Şehirde toplanan atık yaş meyve ve sebzeler, kompostlama işlemine tabi tutularak organik gübreye dönüştürülmeye başlandı. Bu süreç ile hedeflenen ise topraktan alınanı toprağa vererek tasarruf etmek ve tarım arazilerinin verimini artırmak. Veriler Türkiye’de tarım bakımından önemli olan 184 ovanın tamamının komposto ihtiyacı olduğu ve yoğun tarım sebebiyle topraklardaki organik madde oranlarının %3’lere düştüğünü gösteriyor. Bu veriler göz önünde bulundurulduğunda Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin projesinin hem doğa hem de üreticiler için ne kadar kıymetli olduğunu okumak mümkün.<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Antroposen Çağı Ve Olası Çözümler </li></ul>Günümüzde deneyimliyor olduğumuz jeolojik zaman dilimi Antroposen(İnsan) Çağı olarak adlandırılmakta. Başlangıç zamanı tam olarak belirlenemese de Sanayi Devrimi olarak kabul edilen Antroposen Çağı, üstel bir hızla artan nüfus ve tüketimin sonucu dünyadaki “nesne” yükünü ve dünyaya verilen hasarı işaret ediyor. Peki başka bir dünya mümkün mü? Evet, mümkün! İşte tam burada devreye sürdürülebilirlik giriyor. Tarım açısından bakacak olursak, çeşitli kompost uygulamaları ile organik atıkları doğaya kazandırmak olası. Buğday Derneği’nin 2017 senesinde düzenlendiği Uluslarası Kompost Konferansında paylaşılan veriye göre Kartal’da 76.912 ton evsel atık çıkarken bu atıkların %75’i solucan gübresi olarak değerlendirilebilir halde. Bir başka yöntem olarak başta plastik ve metal atıklar olmak üzere birçok atığı geri dönüştürebilir, böylece kişi başına düşen atığı sıfırlamaya bir adım daha yaklaşabiliriz. Bu gibi uygulamalar ile sınırlı kaynağı doğru kullanırken; ekosistemi korumak, iklim krizinin önüne geçmek ve gelecek nesillere temiz bir çevre bırakmak mümkün.&nbsp;<ul fr-original-style="padding-inline-start: 20px;" style="padding-inline-start: 20px; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li dir="ltr" fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Paris İklim Anlaşması </li></ul>Türkiye’nin de onayladığı Paris İklim Anlaşması’nın odağında iklim krizi yer alıyor. Hedeflenen temel şey ise küresel ortalama yüzey sıcaklığı artışını 2 derece ile sınırlandırmak. &nbsp;Artışın 2 dereceyi geçmesi durumunda yeryüzündeki canlılar etkileyen yıkıcı sorunların ortaya çıkması öngörülüyor. Atmosferde artan karbondioksit seviyesi, sera gazı salınımı, ormansızlaşma gibi faktörler iklim krizine yol açarken, deneyimlediğimiz çağa neden Antroposen çağı dendiği gerçeğini de ortaya koyuyor. Peki bundan sonra Türkiye’yi neler bekliyor? Enerji bakımından %70 oranında dışarıya bağlı Türkiye, aktif bir iklim politikası takip etmesi ve yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmesi durumunda milli gelirini %7 &nbsp;artırabilir. Ayrıca karbonsuzlaşma, karbon nötr hedeflerini takip eden ülkelerle işbirliğine gitme açısından da Paris Anlaşması Türkiye ve doğa için güzel bir fırsat olarak değerlendirilebilir.&nbsp;

Kırılım Çağı

ABB, Atık Sebze ve Meyveleri Organik Gübreye Dönüştürerek Çiftçiye Dağıtacak

Ankara Belediyesinin Kompostlama Atılımı

•&nbsp;<a fr-original-style="" href="https://www.lokalhareket.com/post/i-klim-ve-%C3%A7evre-s%C3%B6zl%C3%BC%C4%9F%C3%BC" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Antroposen Çağı:</a> İnsan yapımı nesnelerin ağırlığının dünyadaki tüm canlıların ağırlığını (biyokütle) aştığı dönem. Tüm plastik, tuğla, beton ve diğer insan yapımı nesnelerin gezegende yaşayan canlıların ağırlığından fazla olduğu döneme verilen isim.

Antroposen Çağı ile ilgili hikayeler